สังคมศาสตร์ รัฐศาสตร์ การเมือง เศรษฐศาสตร์ >>
ระบบราชการ
( The Bureaucracy)
ในการปกครองทุกสังคมจำเป็นต้องมีการจัดตั้งรัฐบาลเพื่อทำหน้าที่ในการปกครอง
ซึ่งจะต้องประกอบด้วยการปฏิบัติงาน 2 ลักษณะที่สำคัญ คือ งานของผู้นำในการปกครอง
และงานในการบริหารและจัดการ เพื่อนำนโยบายของผู้นำไปปฏิบัติ
ซึ่งหมายถึงบทบาทของข้าราชการฝ่ายการเมืองและข้าราชการประจำนั่นเอง
ระบบราชการเป็นระบบที่ถูกสร้างและพัฒนามาจากนักคิดคนสำคัญ คือ Max Weber
การบริหารประเทศเพื่อมุ่งตอบสนองคำสั่งของผู้ปกครอง
แต่แนวโน้มดังกล่าวได้เปลี่ยนแปลงไปตามระบอบการปกครองที่ถูกพัฒนาขึ้น
ทั้งนี้เพราะระบบราชการถือเป็นเครื่องมือหรือกลไกที่สำคัญในการบริหารและพัฒนาประเทศ
ความหมายของระบบราชการ
คือ
หน่วยงานที่มีหน้าที่รับผิดชอบและดำเนินการปฏิบัติหน้าที่ตามนโยบายของรัฐบาล
กระจายอยู่ในกระทรวง 14 กระทรวง 50 หน่วยงานอิสระ โดยมีหน่วยงานที่ใหญ่ 3 อันดับแรก
ได้แก่ กองทัพทั้ง 4 เหล่าทัพ กระทรวงทหารผ่านศึก และกรมไปรษณีย์กลาง
หน่วยงานส่วนใหญ่ปฏิบัติหน้าที่และรับผิดชอบโดยตรงต่อประธานาธิบดี
ลักษณะพื้นฐานและธรรมชาติของระบบราชการ
มีลักษณะสำคัญหลายประการ ดังนี้ (Weber, 1947)
- มีหลักเกณฑ์กำหนดแน่นอน โดยอาศัยกฏ ข้อบังคับและกฎหมายในการบริหารคุณสมบัติของข้าราชการ และอำนาจหน้าที่ในการปฏิบัติงานยึดถือตามตำแหน่งที่ดำรงอยู่
- มีหลักในการปกครองตามลำดับขั้น (Hierarchy of Command)
- กำหนดกฏระเบียบการปฏิบัติงานจะต้องมีลักษณะทีเป็นทางการและเป็นลายลักษณ์อักษร
- การแบ่งงานอาศัยหลักความชำนาญเฉพาะด้าน (Specialization)
- การปฏิบัติงานจะต้องยึดถือกฏระเบียบอย่างเคร่งครัด
วิวัฒนาการของระบบการเมืองสหรัฐอเมริกา
อเมริกา เน้นความสำคัญที่ระบบการเมืองการปกครอง
ให้ความสำคัญในการบัญญัติรัฐธรรมนูญ แต่ระบบราชการไม่มีบทบาทสำคัญมากนัก
อีกทั้งงานบริหารราชการสมัยนั้นยังไม่มีความซับซ้อนและยังไม่เกิดปัญหาในการบริหารงาน
แต่เมื่อประเทศมีความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ ความต้องการสาธารณะของประชาชนมากขึ้น
ทำให้หน่วยงานราชการโตขึ้น ทำให้ต้องการปฏิรูประบบราชการ
เพื่อให้ปรับปรุงคุณภาพบริการสาธารณะ
และปรับปรุงความสัมพันธ์ระหว่างรัฐบาลกับประชาชน
แต่อุปสรรคสำคัญในการปฏิรูประบบราชการ คือ ตัวข้าราชการเอง
ที่มักจะต่อต้านเพราะคิดว่าพวกตนเสียประโยชน์
บทบาทและหน้าที่ของระบบราชการ
- ในการบัญญัติกฎหมายและนโยบาย โดยการให้คำแนะนำหรือให้คำปรึกษา
- ในการปฏิบัติตามกฏหรือนโยบาย
- การตีความให้เป็นไปตามกฎหมายหรือนโยบาย
การจัดองค์การของระบบราชการ อเมริกาแบ่งหน่วยงานออกเป็นดังนี้
- สำนักงานบริหารของประธานาธิบดี (Executive Office of the President) เช่น หน่วยงานบริการทั่วไปของรัฐบาลกลาง, องค์การยานอวกาศและอวกาศแห่งชาติ เป็นต้น
- กระทรวงหลักของรัฐบาลสหพันธรัฐ (Federal Executive Departments) เช่น กระทรวง 1 4 กระทรวง , กระทรวงเกษตร, กระทรวงกลาโหม เป็นต้น
- หน่วยงานอิสระ (Independent Regulatory Agencies) เช่น คณะกรรมการควบคุมการดูแลการค้าระหว่างมลรัฐของอเมริกา, คณะกรรมการอาหารและยา, ธนาคาร เป็นต้น
- กิจการวิสาหกิจ (Government Corporations) เช่น โครงการพัฒนาหุบเขาเทนเนสซี, การรถไฟแห่งชาติ
การปฏิวัติในสหรัฐอเมริกา
การเมืองการปกครองในสหรัฐอเมริกาในฐานะอาณานิคม
สถาบันการเมืองและสถาบันทางสังคมของชาวอาณานิคม
แนวความคิดทางการเมืองของสหรัฐอเมริกา
รัฐธรรมนูญ
หลักการรัฐธรรมนูญ
ฝ่ายบริหารถ่วงดุลฝ่ายตุลาการ
ระบบสหพันธรัฐ
สถาบันนิติบัญญัติ
สถาบันบริหาร
สถาบันตุลาการ
กลุ่มผลประโยชน์
หน้าที่ของกลุ่มผลประโยชน์
ประเภทของกลุ่มผลประโยชน์
วัฒนธรรมทางการเมือง
อุดมการณ์ทางการเมืองของอเมริกา
ระบบราชการ
ความสัมพันธ์ของระบบราชการกับระบบการเมือง


