ประวัติศาสตร์ ภูมิศาสตร์ บุคคลสำคัญ ประเทศและทวีป >>

หลักสูตรและหนังสือเรียนภาษาไทย

นางสาวนิจสุดา อภินันทาภรณ์
หัวหน้าสถาบันภาษาไทย สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน

หนังสือเรียนภาษาไทยที่ควรรู้จัก

แบบเรียนเร็ว

สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงนิพนธ์ขึ้นในสมัยที่ยังเป็นกรมหมื่นดำรงราชานุภาพ ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว หนังสือชุดนี้ใช้แทนแบบเรียนหลวง ชุดของพระยาศรีสุนทรโวหาร(น้อย อาจารยางกูร) เนื่องจากแบบเรียนหลวงมุ่งสอนแต่กระบวนการอักขรวิธี กว่าจะเรียนจบต้องใช้เวลาถึง ๓ ปี น้อยคนนักที่จะเรียนจบ ส่วนมากจะออกจากโรงเรียนไปก่อน จึงต้องคิดแบบเรียนขึ้นใหม่
แบบเรียนเร็วนี้ สอนให้นักเรียนอ่านออกเขียนได้และแต่งหนังสือได้ เมื่อครูจะใช้หนังสือนี้สอน จะต้องเปลี่ยนแปลงวิธีสอนคือ ไม่ใช้วิธีให้เด็กท่องจำทั้งหมด ให้ท่องจำเฉพาะตอนที่จำเป็นเท่านั้น นอกจากนั้นยังมุ่งหมายให้นักเรียนรู้จักเครื่องหมายต่าง ๆ ด้วยตนเอง เมื่อเด็กพออ่านออกเขียนได้แล้ว ก็สอนไวยากรณ์ ทั้งนี้เพื่อให้เด็กมีความสามารถเขียนเป็นเรื่องราวได้ แบบเรียนเร็วมี ๓ เล่ม คือ

แบบเรียนเร็ว เล่ม ๑ เป็นหนังสือสอนอ่าน เริ่มตั้งแต่ตัวพยัญชนะ การประสมสระ การอ่านคำง่าย ๆ ตั้งแต่คำ ๆ เดียว คำหลายคำ จนถึงการอ่านประโยค
แบบเรียนเร็ว เล่ม ๒ เป็นหนังสือสอนอ่าน เขียน และการใช้คำ มีตัวอย่างคำที่ใช้ไม้ม้วน ไม้มลาย คำที่ใช้ตัว ฆ ญ ณ ธ คำการันต์ และคำพ้อง

แบบเรียนเร็วเล่ม ๓ แบ่งออกเป้ฯ ๓ ภาค คือ

ภาคที่ ๑ ว่าด้วยชนิดต่าง ๆ ของคำ แบ่งคำออกเป็น ๗ ชนิด คือ คำชื่อ คำกริยา คำคุณ คำวิเศษณ์ คำต่อ คำออกเสียง และคำแทนชื่อ ประโยคคือ การนำคำหลาย ๆ คำมารวมกันแล้วได้ความ แบ่งออกเป็น ๒ ส่วนบ้าง ๓ ส่วนบ้าง

ภาคที่ ๒ ว่าด้วยวิธีแต่งประโยค คำแต่งจะแต่งได้ทั้งส่วนชื่อผู้ทำ ส่วนกริยาและส่วนชื่อผู้ถูกทำ นอกจากจะนำคำมาแต่งแล้วได้ ยังผูกเป็นประโยคความรวมก็ได้

ภาคที่ ๓ เป็นภาคเก็บใจความ วิธีเก็บ คือ ลดคำที่นำมาแต่งออกเสียให้เหลือแต่ความสำคัญ

• จินดามณี
• ประถม ก กา
• สุบินทกุมาร
• ประถมมาลา
• แบบเรียนหลวง
• แบบเรียนเร็ว
• แบบสอนอ่านของกรมศึกษาธิการ
• แบบเรียนใหม่
• แบบเรียนชุดบันไดก้าวหน้า

---

• สมัยสุโขทัย
• สมัยกรุงศรีอยุธยา
• สมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น
• สมัยรัตนโกสินทร์ ตั้งแต่ปลายรัชกาลที่ ๔ ถึงสมัยรัชกาลที่ ๕
• กรมศึกษาธิการ (พ.ศ. ๒๔๓๐)
• กระทรวงธรรมการ (พ.ศ. ๒๔๓๕ – ๒๔๕๓)
• หลังเปลี่ยนแปลงการปกครองถึงปัจจุบัน
• หนังสือเรียนภาษาไทยฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๓๓
• หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๔๔
• หนังสือสาระการเรียนรู้พื้นฐาน
• หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑
• หนังสือเรียนภาษาไทยที่ควรรู้จัก

อ้างอิง

• วิชาการ,กรม, ๒๕๒๐ ความเป็นมาของแบบเรียนไทย. ห้างหุ้นส่วนจำกัด จงเจริญการพิมพ์.
• วิชาการและมาตรฐานการศึกษา,สำนัก,๒๕๕๒. ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรู้แกนกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้
• ภาษาไทย ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑. โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด.
• วิชาการและมาตรฐานการศึกษา,สำนัก, ๒๕๔๔.หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๔๔.
• โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด.ศึกษาธิการ,กระทรวง, ๒๕๔๕. วิชาการวิจักษณ์ สำนักพิมพ์องค์การค้าของคุรุสภา.